Basketbolda turnike, hücumda (kısmen) en kolay sayı bulma yolu olarak kabul edilir. Bunun nedeni; turnike atışını potanın yakınından yapıyor oluşunuzdur. Basketbol turnike atışının kuralları ayak hareketleri üzerinedir. Sağ ve sol turnike atışını doğru şekilde yapmayı öğrenmek savunmayı geçip sayı bulma şansınızı arttırır.

Sağ Turnike

Sağ turnike atarken; topu sağ elle sürüyoruz. Turnike atışını öğrenmeye yeni başlarken hangi açıdan çalıştığımız önemlidir. Sahanın ve potanın sağ tarafında (atışı yapacağımız potaya yüzümüz dönükken) olmalıyız. Potayı ortalayarak turnike çalışmaya başlamanız turnike atışını doğru öğrenmeniz açısından yararlı olmayacaktır. Yine turnikeyi atmadan önce topu sürmeye başladığımız yer de önemlidir. Pota ile aranızda dribbling yaptıktan sonra turnike adımlarını uygulayacak kadar mesafe olmalı. Mesafeyi ve yerimizi belirledikten sonra topu sağ elle sürerek potaya doğru hareketleniyoruz. Sağ turnike için topu sürdükten sonra topu tutuyoruz ve Sağ Adım-Sol Sıçrama Adımı alarak topu potaya gönderiyoruz. Turnike hareketi sırasında topun tutulduğunu, sürülmediğini unutmayın. Topu tutup Sağ Adım-Sol Sıçrama Adımı ve Atış turnikenin formüle edilmiş şeklidir diyebiliriz. Sağ turnike atarken topu potaya sağ elimizle atmalıyız. Turnike atışı tek elle yapılan bir atıştır. İlk adım ivmelenmek üzere büyük bir adım olmalıdır ki sizi daha yukarı sıçratabilsin. İkinci adım ise sıçramadır ve amacınız en yükseğe sıçrayarak topu elinizden en düzgün şekilde çıkarmak olmalıdır.

Sol Turnike

Sol turnike atarken; topu sol elle sürüyoruz. Sahanın ve potanın sol tarafında (atışı yapacağımız potaya yüzümüz dönükken) olmalıyız. Pota ile aranızda dribbling yaptıktan sonra turnike adımlarını uygulayacak kadar mesafe olmalı. Mesafeyi ve yerimizi belirledikten sonra topu sol elle sürerek potaya doğru hareketleniyoruz. Sol turnike için topu sürdükten sonra topu tutuyoruz ve Sol Adım-Sağ Sıçrama Adımı alarak topu potaya gönderiyoruz. Turnike hareketi sırasında topun tutulduğunu, sürülmediğini unutmayın. Topu tutup Sol Adım-Sağ Sıçrama Adımı ve Atış turnikenin formüle edilmiş şeklidir diyebiliriz. Sol turnike atarken topu potaya sol elimizle atmalıyız. Turnike atışı tek elle yapılan bir atıştır. İlk adım ivmelenmek üzere büyük bir adım olmalıdır ki sizi daha yukarı sıçratabilsin. İkinci adım ise sıçramadır ve amacınız en yükseğe sıçrayarak topu elinizden en düzgün şekilde çıkarmak olmalıdır.

Tüm çalışmayı önce yavaş yaparsanız hareket rutini kafanıza çok daha iyi oturabilir. Birçok coach turnike atışını önce yürüyerek yaptırmayı tercih eder. Topu yürüyerek sürersiniz, tunikeyi yavaş gerçekleştirirsiniz. Hareketi düşünmeden yapmaya başladığınızda tempoyu arttırabilirsiniz. Turnike atışını ne kadar çok tekrarlarsanız o kadar mükemmelleştirebilir, farklı turnike ve atış tekniklerinde de ustalaşabilirsiniz. Turnike atışı, basketbolun en temel hareketlerinden biridir ve amatör veya elit olsun, tüm basketbolcular tarafından her antrenmanda tekrarlanır.

Ortadan Atılan Turnike

Çembere tam dik açı ile orta kısımdan topu sol ya da sağ elle sürüyoruz. Sahanın ve potanın ortasında (atışı yapacağımız potaya yüzümüz dönükken) olmalıyız. Pota ile aranızda dribbling yaptıktan sonra turnike adımlarını uygulayacak kadar mesafe olmalı. Mesafeyi ve yerimizi belirledikten sonra topu sol-sağ elle sürerek potaya doğru hareketleniyoruz. Sol turnike için topu sürdükten sonra topu tutuyoruz ve Sol Adım-Sağ Sıçrama Adımı alarak topu potaya gönderiyoruz. Sağ turnike için topu sürdükten sonra topu tutuyoruz ve Sağ Adım-Sol Sıçrama Adımı alarak topu potaya gönderiyoruz. Eğer maç sırasında sahanın tam ortasından veya faul çizgisinden çembere doğru gidiyorsanız kullanabilirsiniz. Ortadan atılan turnikede iki adımlamayı da (sağ turnike-sol turnike) kullanabilirsiniz. Bitiricilik aşamasında kendinizi geliştirmeniz gereken en önemli konu ise sıçradığınızda topu direkt olarak çemberin içine bırakabilmektir.

İlgili Yazı: NBA Yeni Sezon Formaları 2021

Tek Adım Turnike

Turnike adımlamasında topu tuttuktan sonra iki adım atma hakkına sahibiz. Tek adım turnike, daha çok pozisyona göre bir tercih durumudur. İkinci adım hakkını kullanmadan sadece sıçrama veya atış yapmak için kullandığımız adım-sıçramayla yapılır. Sahanın neresinde olursanız olun sadece sıçrama adımı ile tek adım turnike gerçekleştirilebilir.

Turnike Öğrenme Adımları

1- Top kullanmadan hayali olarak turnike atmak

Turnike öğrenirken ilk aşamadır.  Top kullanmadan hayali olarak turnike çalışması yapılır. Buradaki amaç adımlamayı öğrenmek alışkanlık haline getirmektir.  Adımlar atılarak top hayali olarak çembere bırakılır.

2- Top kullanarak driplingsiz turnike atmak

İkinci aşamada top kullanılarak turnike çalışmaları yapılır. Burada amaç; top yere vurulmadan turnikeyi doğru adımlar sonunda gerçekleştirmektir.  Turnikeyi atarken mutlaka sıçranması ve topun basketbol potasındaki levhaya yani panpayaya vurdurarak atılması gerekir. Amaç topu kavrayarak doğru adımlar atmaktır.

Bu aşamada dikkat edilmesi gereken noktalar :

• Basketbol potası ile oyuncu arasındaki mesafe ve açıya dikkat edilmelidir.
• Top tutuşuna dikkat edilmelidir.  Sağ elle atılıyorsa sağ el basketbol topunun altında sol elle atılıyorsa sol el topun altında olmalıdır.  Diğer el ise topu kaldırmaya yardım edecek şekilde, topu yan tarafından tutmalıdır.
• Turnike sırasında uygun dizin karna çekilip çekilmediğine dikkat edilmelidir.
• Olabildiğince yükseğe sıçranılarak çembere yaklaşmaya çalışmalıdır. Böyle çembere daha yakın olacağınızdan daha turnikeyi sayıya çevirme oranı artacaktır.

3- Basketbol topunu bir kere yere vurup turnike atmak

Uygun mesafe ve açıdan topu bir kez yere vurarak ikinci adımla turnike atılır.  Topu yere vururken hangi elle turnike atılacaksa top, o tarafa vurulup turnike atılır.  Sağ elle turnikeye gidiliyorsa sağ elin önüne top vurulmalıdır.  Sol elin yönüne, iki elin orta yönüne, veya herhangi bir ayağın dibine top vurulmamalıdır.

Bu aşamada dikkat edilmesi gereken noktalar :

• Top sadece bir kere vurulup ikinci adımla turnike atılacağından uygun mesafeden ve açıdan başlanılmalıdır.
• Hangi elle turnike atılacaksa top o elin altında olmalı ve turnike atılacak elin tarafında olmalıdır.
• Turnike atılacak elle topun yere vurulması gerekir.
• İlk adımın daha uzun atılmasına dikkat edilmelidir.
• Önce uzun adım atılmalı ve daha sonra top tutulmalıdır.
• Turnike sırasında uygun dizin karna çekilip çekilmediğine dikkat edilmelidir.
• Önce yavaş adımlarla daha sonra hızlı daha sonrasında koşar adımlarla bu hareket tekrar edilmelidir.

4- Koşarak bir noktadan top alınıp turnike atılması

Topu pota yakınlarında bir yere bırakın veya antrenörünüzün-takım arkadaşınızın yardımını alın. Koşarak gidin ve topu antrenörün elinden alın ve doğru adımlarla turnikeyi atın.

Bu aşamada dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Top potaya uygun mesafede olmalıdır. Çünkü bu harekette top yere vurulmaz.
• Topu aldıktan sonra eğer sol turnike atılacaksa, sol ayak üzerine düşülmeli, sağ turnike atılacaksa sağ ayak üzerine düşülmelidir.
• Top ele alındıktan sonraki adım uzun olmalı ve ikinci kısa adımla turnike atılmalıdır.
• Önce yavaş koşu ile daha sonra hızlı koşuyla bu hareket tekrar edilmelidir.

 5- Top sürerek turnike atılması

Bu son aşamadır. Bundan önceki çalışmalar ile artık turnikenin temel noktalarını öğrenilmiştir. Üçlük çizgisinin civarından driplinglerle turnike çalışmaları yapılmalıdır. Burada en önemli unsur topu sürerken topa veya yere değil potaya bakılmalıdır. Bu kısım çok ÖNEMLİDİR!

Bu aşamada dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Gözler kesinlikle potada olmalı.
• Sağ turnike atılacaksa sağ elle top sürülmeli, sol turnike atılacaksa sol elle top sürülmelidir.
• Sağ elle turnike atılacaksa, adımlara başlamadan önce top sağ tarafta, sol elle turnike atılacaksa top sol tarafta tutulup turnikeye çıkılmalıdır. Kesinlikle top iki tarafa sallanmamalıdır.  Resimdeki belirtilen pozisyon anında top sağ tarafta durmalıdır.
• Adım karışıklığını önlemek için önce sol adım atılmalıdır. Aynı şekilde yukardaki resimdeki belirttiğimiz kısımda topu elinize aldığınız anda ilk adım uzun olmalı. Yukarda sağ turnike atıldığına göre sağ adım uzun atılmalıdır.

Burada Bulabilirsiniz: Basketbolda Bireysel Antrenman 

6- Bir pas sonrası turnike atmak

Bu çalışmadan itibaren artık nizami bir şekilde turnike atmaya başlayacaksınız. Pas sonrası önce adım ve bir kere topu yere vurarak ve son olarak turnike adımları ile turnike atışı gerçekleştirilir.

Bu aşamada dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Pas almaya koşarken pasın geleceği yere bakılmalıdır.
• Koşarken eller pasın geleceği yöne bakmalı avuç içleri topu görmelidir.  El ve kolun duruşu aşağıdaki resimdeki gibi olmalıdır.

Diğer Turnike Çeşitleri

• Ters turnike
• Yüklenme adımı
• Paytak turnike
• Belden çevirerek turnike
• Uzun adım turnike
• Spin lay-up
• Yukarıdan turnike (flodder lay-up)

Bu turnike çeşitlerine geçmeden önce mutlaka sağ ve sol elle son derece iyi bir şekilde turnike atabilmeniz gerekmektedir. Bunlar; antrenmanlarda sıklıkla tekrar edilmesi gereken turnike çeşitleridir.
Aslında bu, bütün turnike çeşitleri için geçerlidir. Turnikeyi mükemmel şekilde atan bir basketbolcu basketboldaki ileri düzey ve birleşik hücum hareketleri için de hazırdır.