Zihinsel Antrenman Teknikleri Yazı Dizisi 1.Bölüm

Zihinsel antrenman yapılacak olan hareketin uygulama olmaksızın yoğun bir şekilde zihinde canlandırılmasıdır. Vücut bilinçli hareketlerinin tamamında beynin verdiği emirlere uymak durumundadır. Bu yüzden zihinsel antrenman, fiziksel antrenman ile birlikte düşünülmeli ve antrenman programları kapsamında mutlaka yer almalıdır. Bir hareketin zihinde canlandırılması sırasında ilgili kaslarda, o hareketin uygulamalı olarak yapıldığı zaman olduğu gibi elektrik akımlarının oluştuğu tespit edilmiştir.

Bu yüzden sporcuların kendi spor dallarında öğrenmek veya geliştirmek istedikleri becerileri doğru şekliyle zihinde canlandırmaları, daha çok tekrar yapmalarını sağlayacağı için yararlıdır. Hareketi durmadan, korkmadan doğru ve akıcı bir şekilde zihinde canlandırmak, uygulamalı olarak yapmaktan daha kolaydır. Hareketin mükemmelliği zihinde sağlandıktan sonra ise bunu pratikte gerçekleştirmek kolaylaşır.

Bu nedenle zihinsel antrenman, koordinasyon gelişiminde etkili bir yöntemdir. Ayrıca zihinsel antrenman sporcunun yapacağı hareket yoğunlaşmasını engelleyen faktörleri ortadan kaldırarak konsantrasyonu sağlamaktadır.

Zihinsel antrenman spora yeni başlayanlarda da ileri düzeydeki sporcularda da rahatlıkla uygulanabilir. Sporcunun uygulayacağı teknik ve taktik karmaşıklaştıkça zihinsel antrenman daha da önem kazanır. Zihinsel antrenmanın uygulanmasını sporcu aşağıdaki basamakları izleyerek kolayca öğrenebilir.

Zihinsel Antrenman:

• Rahatça oturarak veya uzanarak gözler kapatılır ve birkaç kez derin nefes alınıp vücut serbest bırakılır.
• Ayaklardan başlayarak yukarı doğru vücut parçalarının rahatlamaya başladığı ve sıcakla çevrelendiği düşünülerek, hissedilir.
• Zihin sorunlardan uzaklaştırılıp, yapılmak istenen hareket ve yarışma pozisyonu hayal edilir.
• Zihinde canlandırılan hareket net ve ayrıntılı olarak düşünülerek, bu esnada ne hissedildiği ve nasıl davranıldığı yaşanır.
• Hayal edilen harekette sporcu kendini her zaman başarılı olarak düşünüp görmelidir.
• Hareketin mükemmel olarak yapıldığı zihinde canlandırıldıktan sonra sporcu başarılı olduğunu ve uyguladığı hareketi kusursuz olarak yaptığını kendi kendine söylemelidir.
• Birkaç derin ve yavaş nefes aldıktan sonra gözler açılır.
• Zihinsel antrenman günde 2-3 kez uygulanır ve başlangıçtan itibaren yararı giderek daha etkili ve çabuk hissedilir.

Motivasyon İmaj Çalışması

Motivasyon bir kişinin verimli olmasını sağlamaktır. Yani antrenman yapacaksa “en verimli antrenman”, müsabaka yapacaksa “en verimli müsabaka” yapabilmesini sağlamaktır. Kişinin motivasyon seviyesini yükseltmek için çok farklı çalışma yöntemleri vardır. Motivasyon için imaj çalışması maçtan veya antrenmandan önce yapılır. Sporcu gözlerini kapatarak maçı veya antrenmanı hayal eder ve yaşar. Bu hayali canlandırmada tüm hünerlerini ve becerilerini sergileyerek şuur altına bunu gerçekte de yapması gerektiğini yerleştirir. Maçı kazanabilecek tüm verileri belleğine hatırlatır. Kendini podyuma ve hatta madalya seremonisine kadar koyarak oraya ulaşacak yetenekte olduğunu kendine telkin eder. İmaj çalışmasındaki amaç; sporcuya sürekli olarak pozitif fikir ve düşüncelerin hatırlatılıp bunun hayalini kurmasını sağlamaktır.

İmaj çalışmasından bir müsabakada başa gelebilecek en zor durumlara ön hazırlık amacıyla da faydalanılabilinir. Her türlü baskı ve olumsuzlukta dahi kendine güvenin ve güçlü kalabilmenin sürdürülebilmesi, ön imaj çalışması ile olur. Çünkü sporcu her türlü ön olumsuzluğa karşı zihnen hazır ve diridir.

İmaj çalışması her zaman ve her yerde yapılabilir. En etkili dönemi de soyunma odasında beklerken müsabakaya çıkmadan 5-10 dakika önce veya müsabaka başlangıcından hemen evvel yapılanıdır. Müsabakadan hemen önce birkaç saniye yapılabilen pozitif yönde bir imgeleme müsabaka performansına çok önemli etki eder.

Motivasyon Çalışmasında:

* Müsabakanın hemen öncesinde her zaman pozitif imajları ve sonuçları düşünün.

* Motivasyon çalışmanız çok net bir amaca yönelik olsun (kazanmak gibi).

Şartlı Refleks Antrenmanı

Refleks antrenmanı şartlandırması Pavlovian çalışması olarak da bilinir. Bir nevi davranış bilimidir. Hareketlerin refleks olarak kendiliğinden yapılması amaçlanır. Bunun başarılabilmesi için kişinin kendine yapacağı veya başkası tarafından ona yapılan telkinin rolü buyuktur.

Pavlovun köpekler üzerindeki bir deneyinden yola çıkılmıştır. Bu çalışmada her zil çalışında köpeklere yiyecek verilmektedir. Köpekler zil sesi ile yemek verilişi arasında ilişki kurarlar. Bir süre sonra bakılır ki her önemsiz zil çalışında dahi köpeklerin ağzı sulanır. Çünkü zamanla köpeklerin salgı sistemleri zil sesine refleks hale gelmişlerdir. Buna şartlı refleks denir.

Bu çalışmada örneğin kendinize güven ve itimat verecek, mücadele ruhu aşılayacak bir müzik seçiniz. Her zaman için bu şarkıları dinleyerek ya da dinledikten sonra antrenman yapınız ve güçlü olduğunuzu hissediniz. Müsabaka gününde dinleyeceğiniz bu şarkılar sizi çok olumlu etkiler. Bu tıpkı yeniçerilerin mehter marşı eşliğinde harbe gitmeleri gibi bir şeydir.

Bu uyarılar sadece müzikle olmaz. Mimikler, el hareketleri veya bazı davranışlar da sporcuyu uyarmada rol oynarlar. Misal atletlerin yarış çizgisi önünde, haltercilerin podyumda halteri kaldırmadan önce, futbolcuların bir vuruş yapmadan önce veya basketbolcuların serbest atışı kullanmadan önceki hareketlerini kontrol ediniz. Değişik mimikler , el hareketleri farklı davranışlar yaparlar. Bu, motive olmaları ve pozisyonu en iyi şekilde değerlendirmeleri içindir.

Şartlı Refleks Antrenmanında:

* Sizi uyaran olayları iyi seçin (müzik, tezahürat, hareketler, mimikler vs).

Psikotonik Antrenman

Psikotonik antrenman, sporcuların psikolojik durumunu ayarlamak için kas tonusunun (geriminin) bilinçli olarak ayarlanması prensibine dayanır. Uygulamaya bakıldığında bir çok kas tonusunu ayarlama tekniği vardır. Bunlar sırasıyla, otojenik antrenman tekniği, progresif (gittikçe artan) rahatlama tekniği, psikofizik antrenman tekniği, aktif tonus ayarlama tekniği v.b.’dir.

Psikoayarlama Antrenmanı

Psikoayarlama antrenmanı, sporcuların psikolojik durumunu bir uzman denetiminde ve onun yönlendirmesiyle ayarlamak için kas tonusunun (geriminin) bilinçli olarak kontrol edilmesidir. Psikosomatik problemlerin azaltılması veya yok edilmesi hedeflenir. Psikoayarlama yoluyla yarışma için uygun zihinsel durum elde edilebilir, gereksiz enerji kaybı önlenebilir, sporcuda başarı ile ilgili kendine güven duygusu geliştirilir.

Zihinsel Antrenman Teknikleri Yazı Dizimizin 2. Bölümüne buradan ulaşabilirsiniz